De sleutel tot een sterke samenleving ligt in het samen dragen van verantwoordelijkheid.
We leven in roerige tijden. De wereld is in beroering, en die beroering trilt door in onze straten, onze wijken, onze gemeenschappen. Oorlogen ver weg, spanningen dichtbij. Klimaatcrises, ongelijkheid, polarisatie. Juist in deze tijd komt het aan op de kracht van onze samenleving. Op hoe we samenleven, samen werken en samen verantwoordelijkheid dragen. Niet alleen in woord, maar vooral in daden.
Juist die doe- en denkkracht, het vermogen van mensen om het heft in eigen handen te nemen, om hun straat, buurt of dorp leefbaar te houden, om elkaar op te zoeken en op te vangen, is de stille ruggengraat van onze democratische samenleving. Daar geloof ik diep in.
Ik ben Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem, en ik trad op 1 januari 2024 aan als voorzitter van het bestuur van Katalys. Met trots en overtuiging ben ik toegetreden tot dit vrijwilligersnetwerk. Katalys staat voor wat ik noem ‘de civiele democratie’: een samenleving waarin bewoners niet toekijken, maar meedoen – en waarin de overheid geen regisseur op afstand is, maar partner en deelnemer.
Overal in het land zie ik bewoners die hun krachten bundelen. Om buurten groener, veiliger en gezelliger te maken. Om mensen die tussen wal en schip dreigen te vallen, op te vangen. Om jongeren toekomst te bieden, ouderen nabijheid, nieuwkomers een welkom. In een tijd waarin het vertrouwen in instituties onder druk staat, verdienen deze initiatieven niet alleen onze waardering, maar ook onze ondersteuning.
Katalys doet dat al jaren, stil, vasthoudend, betrokken. Met deskundige adviseurs die naast bewoners staan. Die hun vraag serieus nemen, ook als het ingewikkeld wordt. Die weten dat échte verandering tijd kost, relaties vraagt en soms gewoon begint met een kop koffie aan de keukentafel.
Wat mij raakte in mijn eerste tijd als voorzitter, is die immense betrokkenheid van onze adviseurs. Professionals die als vrijwilliger hun kennis en netwerk beschikbaar stellen voor bewoners die zich inzetten voor hún gemeenschap. Dat is burgerschap op zijn best.
Overheden kunnen daarvan leren. En naar luisteren. Want het partnerschap tussen overheid en burger begint bij vertrouwen. Bij ruimte geven aan initiatief. Bij serieus nemen wat mensen zelf al doen. Niet alles hoeft van bovenaf – soms is het genoeg om te steunen, te versnellen, of even niet in de weg te staan.
Katalys is in die zin ook een spiegel voor de overheid. En een uitnodiging. Om mee te bouwen aan een samenleving waarin iedereen meedoet. Waarin iedereen telt. En waarin we het ongemak van verschil niet schuwen, maar benutten als bron van vernieuwing.
We moeten blijven investeren in de kracht van bewoners, juist nu. En we moeten blijven leren van wat er lokaal gebeurt – want dáár klopt het hart van onze democratie. Katalys blijft daarin een baken. En ik zal mij er met hart en ziel voor inzetten dat dat zo blijft.